زمینه های فرهنگی و اجتماعی اجرای برنامه بهداشت و تنظیم خانواده را شرح دهید. |
پیش از آغاز برنامه تنظیم خانواد ضروری است تا شناخت کاملی از زمینه های فرهنگی و اجتماعی هر منطقه داشته باشیم.
1- سن ازدواج و زمان تولد اولین فرزند : در هر اجتماعی طرز تلقی متفاوتی از سن ازدواج و فاصله زمانی تولد اولین فرزند پس از ازدواج وجود دارد. در شرایطی که در جوامع مدرن سن ازدواج به راحتی به بالای 30 سالگی افزایش پیدا کرده، در جوامع سنتی و محدود هنوز سن ازدواج بسیار پایین و حتی زیر 20 سال (خصوصاٌ برای دختران) در نظر گرفته می شود.
از سوی دیگر در جوامع توسعه یافته بطور معمول یک فاصله زمانی 4-2 ساله از زمان ازدواج برای بچه دار شدن، متعارف تلقی می گردد در حالیکه در جوامع روستایی و سنتی، انتظار می رود زمان بارداری بلافاصله پس از ازدواج باشد.
2- تعداد فرزندان : در جوامع بزرگتر از آنجایی که فرزندان حتی تا پس از تکمیل نمودن تحصیلات دانشگاهی جزو جمعیت سربار شناخته می شوند و تأمین هزینه های زندگی و تحصیل ایشان غالباٌ به عهده والدین است، لذا والدین با توجه به وضعیت اقتصادی خود تمایل بیشتری به کنترل تعداد فرزندان دارند و در موارد بسیاری حتی به داشتن یک فرزند کفایت می نمایند، متقابلاٌ در جوامع روستایی و کمتر توسعه یافته، فرزندان حتی در سنین خیلی پایین جزئی از نیروی کار محسوب می شوند. کودکان از سنین 4-3 سالگی نحوه مراقبت از برادران و خواهران خود را می آموزند و در سنین بالاتر نیروی کار کمکی در کشاورزی، دامداری و کار خانه محسوب می شوند. طبیعی است که در چنین شرایطی تمایل به داشتن فرزندان بیشتر افزایش می یابد.
3- جنسیت فرزندان : هنوز جوامعی وجود دارند که تنها فرزند پسر را ضامن بقای نسل خانواده می پندارند. زیرا نام خانوادگی هر خانواده بر طبق قوانین کشوری تنها از طریق فرزندان پسر تداوم می یابد.
بدین جهت داشتن فرزند پسر برای خانواده های این جوامع امری الزامی تلقی می گردد.
4- فاصله سنی فرزندان : در حالیکه در جوامع کمتر توسعه یافته هیچ اشکالی بر وجود کمترین فاصله سنی بین فرزندان دیده نمی شود بطوریکه در موارد بسیاری حاملگی دوم در زمان شیر دادن به فرزند اول اتفاق می افتد، در جوامع توسعه یافته برای بازگشت وضعیت جسمی مادر به دوران پیش از بارداری حداقل 2 سال و برای ایجاد آمادگی روانی در فرزند اول برای داشتن برادر یا خواهر کوچکتر حداقل 3 سال در نظر گرفته می شود.
مجموعه این باورهای متفاوت می تواند منجر به افزایش یا کاهش تعداد فرزندان در جوامع مختلف گردد. از این رو به منظور شناخت باورها و اعتقادات فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف، انجام پژوهش های دقیق جامعه شناختی ضروری است تا دستاورد این پژوهش ها مقدمه ای بر چگونگی پیاده سازی برنامه های تنظیم خانواده در آن مناطق گردد.
اکنون برای یادگیری بیشتر و بهتر مطالب بر روی دکمه شروع زیر کلیک کنید.